کنتاکتور خازنی

حفاظت از مدارها و تجهیزاتی که در مسیر جریان برق قرار دارند، اهمیت زیادی دارد. خراب شدن، از کار افتادن یا بد کار کردن هر کدام از قسمت‌ها، می‌تواند تمام مسیر برق رسانی را دچار اشکال کند. کنتاکتورها هم بخشی مهم در هر مسیر برق رسانی هستند که باید به آنها توجه کنیم. کنتاکتور خازنی قطعه ای است که از دیگر کنتاکتورها محافظت می‌کند و اجازه می‌دهد کارشان را به درستی انجام دهند. لحظه وصل جریان در هر مسیر برق رسانی، می‌تواند باعث ایجاد جرقه در کنتاکتورهای معمولی بشود. به همین دلیل از کنتاکتور خازنی برای حفاظت از مسیر اصلی جریان برق استفاده می‌کنند.

کنتاکتور خازنی چیست؟

در مسیر جریان برق، بانک خازنی وظییفه حمایت و محافظت کردن از دیگر خازن‌ها را دارد. کنتاکتور خازنی با حضور در مسیر، خازن سه فاز را در این بانک قطع و وصل می‌کند. در کارخانه‌های مختلف، شکل‌های متفاوتی برای استفاده از آنها به کار می‌رود. معمولاً به عنوان یک تجهیز اختصاصی و ویژه در کارخانه‌ها به کار می‌رود. شکل متداول دیگر آن استفاده از آن در کنار کنتاکتور معمولی است که در بالاتر توضیح دادیم. این روش کمک می‌کند که لحظه جریان کم خطر باشد و به کنتاکتور اصلی و جریان برق رسانی آسیبی وارد نشود. تجهیزات خازنی قرار داده در کنار واحد خازنی از طریق اتصال مکانیکی و الکتریکی باعث می‌شوند که تجهیزی کنتاکتور خازنی ایجاد بشود. به دلایلی که گفتیم و خطرهای دیگری که در جریان وجود دارد، بهتر است که کنتاکتور خازنی را قبل از کنتاکتور معمولی به کار ببریم. مزایای این کار باعث می‌شود که کار کنتاکتورها روان تر انجام بشود.

کنتاکتور خازنی نسبت به خازن معمولی توان مقاومت بالاتری دارد و به همین دلیل  استفاده از آن، کمک بزرگی به کل شبکه و دیگر خازن‌ها است. طراحی کنتاکتور خازنی به شکلی است که مانند یک نیروی کمکی عمل می کند و اجازه می‌دهد جریان به سلامت از مدار عبور کند.

دلیل نیاز خازن به کنتاکتور خازنی

خود خازن به عنوان یک المان الکتریکی است که ویژگی‌های خاصی از خودش نشان می‌دهد.  یکی از ویژگی‌های مهمی که دارد، گذرا بودن در حالت سویچینگ است. خازن در لحظه وصل جریان، جریان خیلی زیادی را به سمت خودش می‌کشد. این رفتار خازن است که در لحظه قطع و وصل، حالا به هر صورتی که باشد این جریان را بگیرد. این قطع و وصل شدن‌ها می‌تواند با فرمان از سسمت رگولاتور باشد یا به صورت دستی اعمال بشود.

جریان لحظه اتصال از آن چالش‌هایی است که هر مداری با آن روبرو است. با وجود تمام پیشرفت‌های تکنولوژی، همچنان تعداد  دفعاتی که خازن‌ها تحمل این بار را دارند، محدود است. خیلی از این جریان‌های اولیه برای خازن قابل تحمل نیستند. البته کیفیت خازن‌ها با توجه به همین موضوع تعیین می‌شوند. یک نمونه با استاندارد IEC می‌تواند تا صد برابر جریان نامی در لحظه پیک را تحمل کند. این جریان که به جریان هجومی هم شناخته می‌شود، توسط یونیت خازن مدیریت می‌شود.

مشکلاتی با دیگر برندها

بعضی از برندها برای خازن‌های فشار ضعیف سه فاز، در بعضی از مدل‌هایشان این تحمل فشار را تا 400 برابر جریان نامی افزایش داده اند. اما این نکته را در نظر نگرفته اند که خازن فقط برای لحظه شروع جریان طراحی نشده است. بخش زیادی از فعالیت خازن به قطع و وصل کردن و اتوماتیک بودن جریان وابسته است. تعداد دفعاتی که خازن در طول روز با جریان اتصال مواجه می‌شود، اهمیت بیشتری نسبت به درجه تحمل دارد. پس به امید خازن نمی‌توان جریان‌های اتصال را رها کرد. برای حفظ طول عمر خازن ابتدا باید در هر مرحله فکری برای جریان هجومی کرد. اگر جریان هجومی چندین بار در روز به خازن‌ها فشار بیاورد و یکی از آنها کارش را انجام ندهد، کل مدار به خطر می‌افتد. یک شبکه می‌تواند بعد از سوختن خازن، با مشکل سوختگی و از کار افتادن فیوزهای تندکار بشود.

اینها مسائلی است که باعث شده کنتاکتور خازنی جای خازن‌های معمولی را بگیرند. به این ترتیب یک کنتاکتور خازنی تحمل بالاتری نسبت به یک خازن در طول جریان دارد و باعث می‌شود که در تعداد قطع و وصل‌های بالا، جایگزین بهتری باشد. این موضوع را در نظر بگیریم که در مورد خیلی از جریان‌ها، این میزان قطع و وصل شدن طبیعی است.

کاهش جریان اولیه با استفاده از کنتاکتور خازنی

جریان هجومی اولیه در هر مداری وجود دارد. این اتفاق به محض وصل شدن جریان می‌افتد و در صورت نبود مقاومت در مسیر، می‌تواند به کل مدار آسیب برساند. خازن معمولی وظیفه دارد که این فشارها را تحمل کند و به یک مقاومت ثابت برسد. بعد از مدتی مشکل جریان هجومی اولیه که با قطع و وصل شدن جریان اتفاق می‌افتد، حل خواهد شد. اگر مقاومتی در مسیر خازن قرار دهیم و بعد از مدتی کوتاه آن را از مسیر جریان بیرون بکشیم، مشکلاتی که در مورش صحبت کردیم حل خواهند شد. کنتاکتور خازنی هم عملکردی مشابه دارد و به مرور این مشکلات را حل می‌کند.

تفاوت کنتاکتور خازنی با کنتاکتور معمولی

خازن از نگاه الکتریکی یک کلید سویچینگ برای اتصال کوتاه است. وقتی که در لحظه اتصال، جریان هجومی شدیدی از مدار عبور می‌کند و می‌تواند به شبکه آسیب بزند. این آسیب‌ها به شکل تخریب خازن، خال زدن روی بخش‌های مختلف می‌شود.  در بعضی موارد نیز باعث جوش خوردن پلاتین‌های داخلی کنتاکتور می‌شود که خودش آسیب‌های بیشتری به خود خازن و شبکه می‌زند.

این نکته را هم باید در نظر داشت که اتصال خازن در مداری که قبلاً چند خازن در آن وجود داشته اند، باعث می‌شود که تمام جریان‌های ذخیره شده در آن‌ها به خازن جدید منتقل شود. این جریان گاهی تا 200 برابر جریان نامی در لحظه می‌شوند که خودش نوعی جریان هجومی است. برای جلوگیری از این اتفاق، دو راهکار داریم.

 از کنتاکتورهای خازنی استفاده کنیم که مقاومت آنها از پیش تعیین شده اند و تحمل مقابله با این موضوع را دارند.

از سیم پیچ‌های سری با هسته هوایی استفاده کنیم.

در مورد کنتاکتور خازنی، یک سری کنتاکت کمکی در کنار کنتاکتور اصلی نصب می‌شود. سیم‌هایی با مقاومت بالا به کنتاکت‌های اصلی متصل می‌شوند. در نتیجه کنتاکت کمکی که به صورت مکانیکی قبل از کنتاکتور اصلی قرار گرفته، شارژ اولیه خازن‌ها را دریافت و جذب می‌کند. به این صورت به خود کنتاکتور آسیبی نمی‌رسد. کنتاکت‌های اصلی که بسته شدند، کنتاکت‌های کمکی را از مدار خارج می‌کنند تا خازن‌ها از طریق کنتاکت‌های کنتاکتور تغذیه شوند.

با ورود به صفحه اصلی از تمام محصولات فروشگاه ایپاراد بهره‌مند شوید.

برای مشاهده تمام مدل های این برند وارد دسته بندی کنتاکتور اشنایدر شوید.