کنترل فاز در دسته تجهیزات حفاظتی قرار می گیرد به صورتی که عمل حفاظت از الکتروموتور را به صورت الکترونیکی بر عهده می گیرد. لازم است بدانید در حقیقت از مدار در برابر اختلاف ولتاژ محافظت می‌کند. به عبارت دیگر این محصول یک کلید ایمنی می‌باشد که از مشکلات برقی در مدار های برقی ساختمان جلوگیری می‌نماید. می دانیم حفاظت از تجهیزات و سیستم های الکترونیکی امری بسیار حیاتی است. از این رو استفاده از تجهیزات حفاظتی خوب در سیستم ها و مدارهای الکتریکی بسیار مهم است.
رله کنترل فاز به این منظور طراحی شده است تا با بروز هرگونه خطا در سیستم، جریان گذرنده از مدار را قطع کرده و مانع از آسیب دیدگی و خراب شده اجزا مدار شود . کنترل فاز یک قطعه بسیار مهم در تابلو برق می باشد . در اصل کار کنترل کردن فازها و محافظت از موتور در برابر دو فاز شدن آن، عدم تقارن فازها و عدم توالی فازها را نیز بر عهده دارد. گفتنی است که اگر یکی از فازهای شبکه به هر دلیلی قطع شود و یا فازها جا به جا شوند می تواند سبب سوختن موتور یا خرابی دستگاه شود.
کنترل فاز اشنایدر
در حقیقت کنترل فاز اشنایدر در جهت حفاظت موتورهای سه فاز در برابر کاهش یا افزایش بیش از حد ولتاژ، جابه جایی فاز و قطع فاز طراحی و تولید شده است. لازم به ذکر است که بگوییم علت سوختن موتورها اتصال ناقص کنتاکت های کنتاکتور می‌باشد. در نهایت کنترل فاز بعد از کنتاکتور نصب می شود.
در رابطه با عملکرد دستگاه کنترل فاز اشنایدر باید بگوییم که پس از وصل شدن سه فاز و نول به ترمینال های L1 و L2 و L3 و mp در صورت مناسب بودن ولتاژها و صحیح بودن توالی فاز ها نشانگر u روشن می شود. در صورت صحیح نبودن توالی فازها میتوان با عوض کردن جای دوفاز این مشکل را رفع کرد. بعد از طی شدن زمان تاخیر با روشن شدن چراغ RLY کنتاکت 15 رله از 16 قطع و به 18 وصل می‌شود.
باید بدانید که در صورت بروز هر گونه اشکالی در شبکه نشانگر مربوط به آن اشکال روشن می شود. و در نهایت و با خاموش شدن نشانگر رله داخلی نیز قطع می شود. در رابطه با شرکت اشنایدر باید بگوییم که شرکت اشنایدر الکتریک با 170 سال عمر مطلوب، با انتخاب‌های استراتژیک اساسی توانسته بسیاری از چالش‌ها را با موفقیت پشت سر بگذارد و تمام محصولات خود را اعم از کنترل فاز اشنایدر، با کیفیتی بسیار عالی و ماندگاری بالا طراحی و تولید نماید.
کاربرد کنترل فازها
غالبا از کنترل فاز در مدارهای موجود در موتورهای الکتریکی و تابلو برق ها استفاده می شود .
زمانیکه از رله این دستگاه استفاده می‌کنید می‌توانید پارامترهای زیر را اندازه گیری کرده و به آنها واکنش نشان دهید .
- تغییر توالی فاز ها
- عدم تقارن در فازها
- افت یا افزایش ولتاژ
- وقوع قطعی در یک یا دو فاز از مدار
روی هر دستگاه فاز تعدادی پیچ و چراغ قرار داده شده است .
بسته به استانداردهای شرکت سازنده ممکن است نام یا شکل ظاهری این پیچ‌ها و چراغ‌ها با یکدیگر متفاوت باشند.
اما به صورت کلی ، از آنها برای مواردی مانند تنظیم میزان حساسیت به جریان ، یا تنظیم مدت زمان اکتیو و دی اکتیو شدن استفاده می شود .
برخی دیگر از کاربرد های دستگاه کنترل فاز عبارت اند از:
اعلام کاهش و افزایش ولتاژ،
تشخیص دادن قطع یک یا دو فاز،
تشخیص جا به جایی فاز ها و …
باید بدانید که این دستگاه با نام رله کنترل فاز نیز شناخته می‌شود که نوع دیگری از حفاظت کننده‌ها می‌باشد.
پیش از شروع به کار الکتروموتور می تواند از بروز عیب در مدار جلوگیری کند.
کنترل فاز زیمنس
باید بگوییم که از دستگاه های کنترل فاز زیمنس در برق صنعتی در جهت حفاظت از ترانس های قدرت و موتور ها و ژنراتور ها استفاده می‌شود.
باید اشاره کنیم که کنترل فاز زیمنس جایگزین مناسبی برای رله های حرارتی می‌باشند.
گفتنی است که در سال های گذشته در مدار های حساس به صورت کنتاکتوری بعضی از عیب ها را مشخص می شد و موجب روشن شدن یا فعال شدن زنگ های آلارم و چراغ ها می شدند که در نهایت برق شبکه قطع می شد اما باید بدانید که این مدار ها نمی توانستند که همه عیب ها را تشخیص بدهند و قابل استفاده در تمام تابلو برق ها و یا اماکن نبودند.
اما با پیشرفت علم و ساخته شدن دستگاه کنترل فاز این عیوب برطرف شدند.
در رابطه با شرکت زیمنس باید بگوییم که یکی از شرکت‌های صنعتی اروپا می‌باشد و بصورت چند ملیتی فعالیت می‌نمایید.
گفتنی است که عملیات این شرکت به بخش های صنعتی، انرژی، پزشکی و زیرساخت‌های شهری تقسیم می‌شود.
تمام محصولات این شرکت از کیفیت فوق العاده‌ای بهره می‌برند و شما می‌توانید با اطمینان خاطر آنها را خریداری نمایید.
تست کنترل فاز
برای تشخیص یکسان بودن ولتاژها سه مقاومت و یا اختلاف فاز یکسان برابر با ۱۲۰ درجه و یا قطع نبودن یک یا دو فاز مدار می توانید که این روش را امتحان نمایید .
سه مقاومت R1 ، R2 و R3 که هر سه ۳۳۰۰۰ مگا اهمی می باشند.
اگر که دامنه هر سه فاز یکسان باشد و اختلاف فاز بین آن ها با هم برابر ۱۲۰ درجه باشد باید بدانید که ولتاژ نقطه مشترک سه مقاومت برابر صفر خواهد شد. اما در حالتی که یک یا دو فاز هم قطع شود این تقارن به هم خورده و ولتاژ نقطه مشترک دیگر صفر نخواهد بود.
لازم به ذکر است که بگوییم شرط صحت فازهای ورودی صفر بودن ولتاژ این نقطه خواهد بود .
باید بگوییم که دو مورد خطا را با روش بالا نمی توانید که تشخیص دهید.
به عبارت دیگر در حالتی که شما جای فاز ها را جا به جا کنید این مدار متوجه نخواهد شد و یا مورد بعدی این است که اگر مقدار ولتاژ هر سه فاز کمتر از حد معمول باشد اما به شرط این که ولتاژها با هم برابر باشند .
برای رفع ایراد اول و تشخیص دادن جابه‌جایی فازها مدار از دو فاز تست می‌گیرد که آیا در سر جای خود هستند.
قطعا وقتی دو فاز ار سه فاز درست باشند فاز سوم هم درست خواهد بود.
در ادامه باید بگوییم که رفع ایراد دوم یعنی تست دامنه ولتاژ فازها کافی است که ولتاژ یکی از فازها بررسی شود.
در صورتی که دامنه آن مناسب بود و همین طور در مدار اول متقارن بودن فازها تائید شده باشد.
در کل برای اطمینان از صحت تنظیم رله می توان هنگام کارکرد موتور با قطع یکی فیوز شبکه را دو فاز نمود و عملکرد کنترل فاز را مشاهده نمود.
انواع کنترل فازها
به صورت کلی می توان انواع کنترلرهای فاز را در دو دسته تقسیم بندی کرد .
در واقع نحوه عملکرد هر دو نوع کنترل فاز مشابه هم است.
اما باید به نوع مدار و سیم کشی که قرار است در آنها استفاده شود دقت داشت .
در نتیجه کنترلرهای فاز به دو دسته تک فاز وسه فاز تقسیم می شوند .
به منظور افزایش امنیت سیستم های الکتریکی موجود در ساختمان های مسکونی یا ادارات و شرکت ها ، می توان از کنترل فاز تک فاز استفاده کرد .
این دستگاه در ساختمان ها دقیقا بعد از کنتور نصب می شود .
این دستگاه عملکردی مشابه محافظ برق را ارائه می دهد.
در نتیجه پس از نصب دستگاه دیگر نیازی به استفاده از محافظ های جداگانه برای یخچال ، تلویزیون و غیره را نخواهید داشت .
تذکر : توصیه می شود پیش از نصب این دستگاه از یک کلید مینیاتوری استفاده کنید تا از خاموشی های احتمالی ناشی از عملکرد این دستگاه در شب جلوگیری شود .
در مقابل کنترل فاز سه فاز وجود دارد .
همانطور که از نامش پیداست این دستگاه برای کار به سه فاز ورودی نیاز دارد .
در خروجی نیز این دستگاه از طریق ترمینال های شماره 15 و 18 به کنتاکتور اصلی وصل می شود .
در نهایت کافی است تنها دو پارامتر را برای این کنترلر تنظیم کنید :
1ـ زمان وصل رله
2ـ میزان حساسیت به عدم تقارن فازها
تذکر : کنترل فازهای سه فاز علاوه بر فاز به نول نیز نیاز دارند .
از این رو به هنگام نصب و استفاده از آنها اطمینان حاصل کنید که ترمینال نول دستگاه حتما به نول کنتاکتور متصل شده باشد .
کنترل فاز ABB
لازم است که بگوییم از دستگاه های کنترل فاز ABB در جهت حفاظت از الکتروموتور در برابر اختلاف ولتاژ مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد کنترل فاز ABB در تابلو برق های صنعتی می باشد کاربرد های این دستگاه ها عبارت اند از:
می تواند که قطع یک فاز و یا دو فاز را تشخیص دهد، قادر به جا به جایی فاز ها می باشد، قادر به قطع مدار در صورت متقارن نبودن ولتاژ، توانایی قطع مدار در صورت وجود شوک های ناشی از قطع و وصل متوالی برق را دارد، توانایی اعلام کاهش و افزایش ولتاژ.
کنترل فاز خانگی
کنترل فاز خانگی یک نوع دیگر از دستگاه های کنترل فاز می باشد. با توجه به توسعه و پیشرفت روزافزون شبکه های قدرت در دنیا مباحثی از قبیل تبدیل انرژی، انرژی های نوین، کاربردهای مختلف سیستم های ساخت دست بشر در صنعت و ارتباط این موارد باهم موجب شده تا موضوع مهندسی قدرت به عنوان یکی از شاخه های بزرگ در میان دریای علوم خود به شمار برود. در حال حاضر در بیشتر کشور هایی که تمدنی وجود داشته باشد میتوان نفوذ شبکه های قدرت را مشاهده نمود.
در این میان مبحث الکترونیک قدرت یکی از مهم ترین شاخه های این علم می باشد.
فروشگاه اینترنتی الکتروپنوماتیک آراد ، نمایندگی فروش انواع برندهای معتبر خارجی است.
ادوات الکترونیک قدرت امروزه در انواع مختلف و برای کاربردهای گوناگونی تولید و طراحی می شوند.
از جمله آن ها دستگاه کنترل فاز می باشد.
برخی از وظایف کنترل فاز های خانگی که در صورت مشاهده کردن هر کدام از موارد زیر موجب قطع مدار فرمان می شود:
» ولتاژ بالا تر یا کمتر از حد مجاز، قطع و یا جابه جایی و یا عدم تقارن هر کدام از فاز ها، قابلیت انتخاب زمان وصل پس از رفع خطا، در صورت وجود شوک های ناشی از قطع و وصل متوالی برق .
نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور
در این مطلب می‌خواهیم که راجع به نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور را برای شما دوستان عزیز شرح دهیم .
نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور مبحث بسیار مهمی می باشد.
در ابتدا راجع به سیم کشی کنترل فاز سه فاز باید بگوییم که از آن جایی که رله این دستگاه قدرت قطع وصل ۳ فاز را بصورت مستقیم ندارد، لذا نیاز است که از یک کنتاکتور برای این منظور استفاده گردد.
باید بدانید که دستگاه کنترل فاز برای عملکرد به سه فاز ورودی نیاز دارد.
اما در خروجی نیز کافی است تا پایه های 15 و 18 و یا NO در رله خروجی را مانند کلید استارت به کنتاکتور وصل کنیم. لازم به ذکر است که بگوییم پس از انجام سیم کشی شما باید دو پارامتر میزان حساسیت به عدم تقارن فاز ها و زمان وصل رله را تنظیم نمایید که دو قابلیت قابل تنظیم می باشند.
در ادامه بیشتر بررسی خواهیم کرد .
» برای تنظیم میزان حساسیت به عدم تقارن فاز ها باید بدانید که قابلیت تنظیم از ۷ الی ۲۵ درصد را دارد. باید اشاره کنیم که در صورتی که اختلاف ولتاژ بین فازها بیش از مقدار تنظیم شده باشد، رله خروجی و یا کنتاکتور قطع خواهد شد.
» برای تنظیم زمان وصل رله گفتنی است که این زمان می‌تواند بین ۲ تا ۲۴۰ ثانیه باشد . به این معنا که رله خروجی کنترل فاز و یا کنتاکتور ، پس از سپری شدن زمان تنظیم شده از لحظه برق دار شدن دستگاه یا رفع خطا، برق دار خواهد شد.
کنترل فاز علاوه بر سه فاز ورودی به نول شبکه نیز نیازمند می باشد.
شما باید توجه داشته باشید که نول تابلو حتما به نول کنتاکتور وصل باشد.
کنترل فازهای تک فاز
در رابطه با این کنترل فاز تک فاز باید اشاره کنیم که بیشتر برای افزایش امنیت اداره ها و ساختمان های تجاری و منازل مورد استفاده قرار می گیرند.
از مدل کنترل فاز تک فاز می توانید در ورودی ساختمان ها و یا بعد از کنتور برق استفاده نمایید .
باید اشاره کنیم که دستگاه کنترل تک فاز دقیقا مشابه محافظ های برق عمل می کند.
یعنی عملکردی هم چون آن ها دارد و شما با نصب کردن بعد از کنتور برق محل مورد نظر نیازی به نصب محافظ برق به صورت جداگانه برای هر کدام از وسایل برقی نخواهید داشت وسایلی هم چون کامپیوتر و یخچال و … .
نکته ای که به آن باید توجه داشته باشید مادامی که شب ها به طور ناخواسته برق قطع می‌شود.
برای جلوگیری از خاموشی ناخواسته می‌توانید که این حفاظت را بعد از کلید مینیاتوری مربوط به پریزها متصل نمایید .
همانطور که میدانید راه اندازی یک سیستم الکتریکی هزینه زیادی را می طلبد .
از این رو بروز هرگونه خرابی یا نقصان در هر یک از اجزا این سیستم ، منجر به اتلاف مقدار زیادی زمان و منابع مالی می شود .
در نتیجه استفاده از یک سیستم حفاظتی خوب امری واجب و به مراتب حیاتی است .
استفاده از این دستگاه امنیت اجزا و دیوایس های متصل به مدار شما را تامین می کند.
علاوه بر این به شما این امکان را می‌دهد تا بسیاری از پارامترهای مدار را رصد و تنظیم کنید .
به عبارتی دیگر شما می توانید بسته به شرایط و نیاز خود به کمک کنترل فاز یک سیستم حفاظتی شخصی سازی شده داشته باشید .
شما عزیزان برای خرید انواع کنترل فاز می توانید که به صورت اینترنتی به فروشگاه اینترنتی الکتروپنوماتیک آراد که نمایندگی فروش است ، مراجعه نمایید و با اطمینان کامل محصولات خود را با کیفیت فوق العاده خریداری نمایید و با این کار هم در زمان و هم در هزینه صرفه جویی نمایید.